چرا بعضی اوقات دچار اشتباه و گناه می شوم؟
عالمان اخلاق می گویند: منشأ و انگیزه درونی گناهان، سه نیروی نفس می باشد:
٫ شهوت، ۲٫غضب و ۳٫وهم. ۱ 
نیروی شهوت، انسان را به افراط در لذت خواهی نفسانی می کشاند و سرانجامش، غرق شدن در فحشا و زشتی هاست.
نیروی غضب، انسان را به ظلم، طغیان، آزار رسانی و تجاوز، وادار می کند.
نیروی وهم، روح برتری طلبی، انحصارجویی، تکبر و خودخواهی را در انسان زنده می کند و او را به گناهان بزرگی وارد می کند.
به این مثال توجه کنید: آب، در عین حال که مایه حیات تمامی جانداران می باشد، اگر مهار نشود، به صورت سیلابی جریان می یابد و باعث نابودی حیات بشر می شود.
این پدیده حیات بخش نیز نیاز به سد سازی و مهار دارد و در صورتی برای بشر مفید خواهد بود که به هنگام نیاز، در کانال کنترل شده خاصی قرار گیرد و از دریچه مخصوصی، به مقدار نیاز، جریان یابد و در غیر این صورت، طغیان می کند و به باغ ها، کشتزارها و خانه ها سرازیر شده، همه را ویران خواهد ساخت.
در مورد انسان نیز نیروی غضب، برای دفاع و شهوت، برای بقای نسل، لازم است؛ ولی اگر این دو غریزه بر اثر افسار گسیختگی طغیان کنند، موجب بروز جنایات ویران گر و انحرافات جنسی و بی عفتی خواهند شد.
در نتیجه اگر بخواهیم جامعه را از لوث گناه پاک سازیم و یا وجود خویش را از آلودگی گناه حفظ کنیم، راهی جز کنترل و تعدیل غرایز و تمایلات نفسانی نداریم.
حل مشکل
۱٫ گناه شناسی؛ شناخت گناهان و تفکر در آثار دنیوی و اخروی آنها، گام نخستین شناسایی تصویر زشت گناهان و زمینه ساز تنفر از گناهان است.
۲٫ گناه زدایی؛ مبارزه اساسی با گناه، از طریق مبارزه با زمینه های گناه و تقویت زمینه های اصلاح، امکان پذیر است و در این باره، راهی جز تقویت اراده وجود ندارد.
اینک با طرح سؤال های کوتاه و پاسخ آنها، به گشودن راه کمک می کنیم.
۱٫ چرا باید خودمان را بشناسیم؟ چون اگر استعداد بی نهایت و ارزش های وجودی خود را نشناسیم، هرگز حرکتی نخواهیم کرد. تمام حرکت تکاملی انسان، به نوع و عمق شناخت وی نسبت به ارزش های وجودی وی وابسته است.
۲٫ چرا باید هستی را شناسایی کنیم؟ چون انسان خلاصه هستی است و با هماهنگی و همراه شدن با هستی و قرب به خدای هستی و رنگ خدایی گرفتن، به کمال می رسد. اگر انسان هستی را نشناسد نمی داند چه باید کند و به عبارت دیگر، انسان، قانون کمال را از هستی فرا می گیرد.
۳٫ نقش دین در زندگی انسان چیست؟ آدمی با زبان هستی آشنا نیست و نیاز به مترجم دارد. دین، ترجمان هستی است و به نحو بسیار ظریفی انسان را به رنگ هستی درمی آورد. تمام دین، در جهت به خدا رسیدن و قرب الهی برنامه ریزی شده است.
۴٫ دانستن سرنوشت انسان در حیات اخروی و معاد، چه کمکی به انسان می کند؟ معاد و قیامت، فردای زندگی انسان است؛ فردایی که باید آن را بسازد و تا ابدیت در آن بماند. انسان باید بداند که عازم کدام وادی و مسافر کدام اقلیم وجود است؛ باید بداند که برای فردای خود، چه توشه ای فراهم کند و چه مقدار به کار و کوشش بپردازد؛ ببیند با چه کسی می خواهد همراه و همنشین شود تا در قیامت، با مشکل روبه رو نگردد.
یکی از مهم ترین مراحل خودسازی، رفع زمینه های گرایش به گناه است.
نقش ذکر و یاد خدا
ذکر خدا، آثار مثبت فراوانی دارد. ذکر، از آن جهت که با ذاکر اتحاد وجودی می یابد و باعث حضور خداوند در دل و جان مؤمن است، موجب می شود که ذاکر، خود را در محضر خدا حاضر ببیند و از کمال قرب او بهره مند شود و در نتیجه، بر محور حیا، از بسیاری از افکار پلید، اخلاق زشت و اعمال نکوهیده، پرهیز کند.
دستور العمل های ترک گناه
۱٫ ترک زمینه گناه
کنترل چشم؛ امام صادق علیه السلام فرمود: «نظر دوختن، تیری مسموم از تیرهای ابلیس است و چه بسا نگاهی که حسرت درازمدتی را (در دل) به ارث بگذارد»۱ بنابراین، انسان باید تا حد امکان، از حضور در مجالس مختلط یا برخورد با نامحرم پرهیز کند.
کنترل گوش؛ باید از شنیدنی هایی که ممکن است به حرام منجر شوند و زمینه ساز حرام هستند، پرهیز شود؛ مانند موسیقی حرام، صدای شهوت انگیز نامحرم و .......
ترک هم نشینی با دوستان ناباب؛ دوستانی که باعث می شوند انسان گناه را مزمزه کند، در واقع دشمن هستند و باید از آنها پرهیز کرد.
از امام سجاد علیه السلام، از همراهی و سخن گفتن و رفیق بودن با پنج کس نهی فرموده که عبارتند از: دروغگو، گناهکار، بخیل، احمق و کسی که قطع رحم کرده است».۲
۲٫ ترک فکر گناه
ترک زمینه گناه، سهم بسزایی در ترک فکر گناه دارد. سعی کنید که فکر گناه را به یاد خدا تبدیل کنید.
۳٫ اشتغال به برنامه شبانه روزی
حتماً باید شبانه روز خود را با برنامه ریزی صحیح و متناسب وضع روحی و جسمی خود پر کنید و هیچ ساعت بی کاری نداشته باشید تا نفس شما مشغول شود. در اوقات بیکاری وسوسه های نفس و شیطان به سراغ انسان می آید و او را به فکر گناه و سپس به خود گناه می کشاند. امیرالموءمنین علی علیه السلام فرمود: «به راستی و حقیقت، این نفس (انسانی)، پیوسته و مرتب به بدی امر می کند؛ در نتیجه، هر کس آن را به خود واگذارد (و به کاری نگمارد)، نفس او را به سمت گناهان می کشاند».۳
۴٫ روزه گرفتن
روزه گرفتن، قوای حیوانی و شهوانی انسان را تضعیف می کند. اگر قوای شهوانی ضعیف شود، فکر گناه هم کم رنگ شود. امام جعفر صادق علیه السلام فرمود: «هرگاه شکم پر شود، طغیان می کند».۴ مفهوم حدیث، این است که اگر شکم پر نشود، طغیان نمی کند و بهترین نوع گرسنگی، همان روزه گرفتن است.
تذکر این نکته بسیار ضروری است که روزه نباید برای بدن ضرری داشته باشد وگرنه شرعاً حرام است. و نیز نباید مزاحم انجام کارهای روزمرّه باشد. در هر صورت، اگر برای روزه گرفتن ممکن نیست، ساعات پرداختن به ورزش باید افزایش یابد.
۵٫ ورزش
هر روز ورزش لازم است؛ البته آن ورزش هایی که برای بدن ضرری ندارد؛ مثل نرم دویدن و نرم طناب زدن و انجام حرکت های کششی.
چند توصیه
۱٫ هیچ گناهی را کوچک نشمارید.
۲٫ در ابتدای روز، با خدای متعال شرط کنید که گناه نکنید و در طول روز، مراقب اعمال و رفتار خود باشید و در پایان روز، از خویش حساب بکشید. اگر از عملکرد خویش راضی بودید، خدای را شکر گویید و در صورتی که راضی نبودید، بر خویش سخت بگیرید.
۳٫ بدانید که همواره در محضر خدای بزرگ هستید و او بر وجود شما اشراف دارد و از ظاهر و باطن شما آگاه است.
۴٫ از خداوند با دعا و نیایش استعانت و استمداد بجویید؛ زیرا که خود فرمود: «اگر فضل و رحمت خدا بر شما نبود، هیچ کدام به فضیلت و تزکیه روی نمی آوردید».۵
۵٫ اعمال و عادات نیکو را جایگزین رفتار ناپسند نمایید؛ مانند شرکت دائمی در نماز جماعت، نماز شب و دعا.
قرآن کریم می فرماید: «خوبی ها، سرانجام میدان را بر بدی ها تنگ خواهد کرد و آنها را از بین خواهد برد».۶
همچنین مطالعه پیرامون زندگی پارسایان و زاهدان و مطالعه کتاب های اخلاقی را فراموش نکنید.
در این زمینه به کتاب های زیر مراجعه کنید:
۱٫ گناه شناسی، محسن قرائتی.
۲٫ گناهان کبیره، شهید دستغیب.
۳٫ قیامت و قرآن (تفسیر سوره طور)، شهید دستغیب.
پی نوشت:
۱٫ شیخ عباس قمی، سفینة البحار.
۲٫ همان.
۳٫ علی سعادت پرور، سرالاسراء، ج ۱، ص ۵۴۴٫
۴٫ فیض کاشانی، المحجة البیضاء، ج ۵، ص ۱۵۰٫
۵٫ نور(۲۴)، آیه ۲۱٫
۶٫ هود(۱۱)، آیه ۱۱۴٫
پدیدآورنده: سید مصطفی علم خواه
منبع : حوزه
آسانترین راههای گناه نکردن :
پرمودا باترا روانشناس هندی می‌گوید بزرگ‌ترین آتش‌های جهان را با یک فنجان آب می‌توان خاموش کرد. کافیست زمان را در یابید. یعنی به موقع اینکار انجام گیرد. زمانی که جرقه‌ای زده شد و آتش به تازگی در حال خود نمایی است همان موقع با یک فنجان آب آتش خاموش می‌شود. آسیب‌ها و گناهان را نیز در همان آغاز باید مهار کرد. بی مبالاتی و اهمال دامنه آنرا به سراسر زندگی گسترش داده و خاموش کردن آن کار بسیار دشوار و گاهی ناممکن خواهد بود .


همه ما خواهان سلامت و سعادت و نیکبختی در دنیا و قرار گرفتن در قرب الهی و محشور شدن با اولیاء خدا در آخرت هستیم. اما در بستر حرکت و تلاش در جهت رسیدن به اهداف متعالی فوق بعضاً در گرداب گناه و آلودگی گرفتار می‌شویم. می‌لغزیم، می‌لنگیم، می‌مانیم.

فرصت سوزی می‌کنیم. هر بار تصمیم بر عدم تکرار گناه و لغزش می‌گیریم. توبه می‌کنیم. اما بار دیگر گرفتار می‌شویم. چه کنیم؟ چه تدابیری بیندیشیم؟ آیا ممکن است گناهان خود را به صفر نزدیک کنیم؟ آیا رسیدن به مقام (نه معصومیت) که به مرز عصمت ممکن است؟ ابوذرها، مقدادها، میثم تمارها، مالک اشترها، زینت‌ها، ام البنین ها، خدیجه کبراها و نیز در دهه‌ها و سده های اخیر شیخ انصاری‌ها، میرزا جواد ملکی تبریزی‌ها، امام خمینی‌ها چگونه بدان مقام‌ها رسیدند؟

بیایید اندکی بیندیشیم – تصمیم بگیریم – تمرین کنیم – عمل کنیم. پرواز را بیاموزیم و به آن قله‌های رفیع اخلاقی و عرفانی برسیم. هم به آرامش و نشاط دنیوی و هم به سعادت و خوشبختی اخروی برسیم. برای رسیدن بدین مقام چند گام ساده لازم است خداوند دین و قرآن و انبیاء و چهارده نور آسمانی را برای راحتی و سهولت طی طریق ما طراحی و ترسیم نموده، نه برای سختی و شکنجه و ناراحتی و عذاب ما.

خداوند از رگ گردن به ما نزدیک‌تر از خود ما به ما مهربان‌تر است. پس چگونه و چرا باید ما را در رنج و عذاب گرفتار کند؟ دین اتوبان زندگی می‌سازد که هر کسی بخواهد می‌تواند در آن به طی طریق بپردازد. راه‌های پر سنگلاخ و پر پیچ و خم، از آن دور شدگان از دین است. استرس، اضطراب، اعتیاد، تنش، تلخی و گناه در بین دینداران حقیقی در کم‌ترین حّد خود می‌باشند. جالب و عجیب اینجاست که هر قدر امکانات رفاهی بیشتر، جوامع مدرن‌تر رسانه‌های صوتی و تصویری فرا گیرتر و پیچیده‌تر می‌شوند و تعداد تحصیلکردگان افزایش می‌یابد و آمار بی سوادان کاهش می‌یابد. بر آمار ناهنجاری‌های اجتماعی از جمله طلاق، اعتیاد، خشونت، قانون گریزی، ... و نیز ناآرامی‌های روانی و بداخلاقی‌ها افزوده می‌شود.


چه باید کرد؟ برای پاسخ به سؤالات مذکور چه برنامه‌ها و توصیه‌هایی ارائه می‌شود؟ عارفان و عالمانی که خود به قله‌های فضایل اخلاقی و دوری از مصائب و معصیت‌ها رسیده‌اند چه گفته‌اند؟ جهت پرهیز از اطاله احکام اصلی‌ترین توصیه‌های سالکان و راهیان نور را با هم می‌خوانیم: به امید آنکه بدانیم و بخوانیم و عمل کنیم.

1- راحت‌ترین راه گناه نکردن، در محیط و فضای آلوده وارد نشدن در آب گناه مسموم کننده است. واقع شدن در فضای آلوده به گناه، مثل واقع شدن در محیطی آغشته به بیماری واگیر است. آثار مخرب آن اجتناب ناپذیر است. مگر در مورد افراد بسیار استثنایی مثل حضرت یوسف (علیه السلام) که وقتی وارد کاخ شد. کاخ نشینان را تغییر داد و خود تحت تاثیر محیط واقع نشد. همچنین آنگاه که وارد زندان شد. زندانیان را منقلب و متحول ساخت. اما در مورد افراد عادی این فرآیند به ندرت پیش می‌آید. لذا برای گناه نکردن دوری از گناه از ضروریات بسیار مهم بشمار می‌آید. مثلاً اگر در اتاقی، چند نفر در حال غیبت کردن هستند. تا زمانی که وارد آن اطاق نشده ایم از غیبت و آثار مخرب آن در امان هستیم. اما به محض ورود به آن مکان چه غیبت بکنیم چه بشنویم در هر صورت آلوده به گناه شده‌ایم.

2- دوری از دوستان و آشنایان و معاشرانی که اهل معصیت و گناه هستند. در آموزه‌های دینی انسان به آئین و مرام همنشین خود خوانده شده است. شخصیت و موقعیت هر کس را از طریق همنشینانش می‌توان محک زد. بنابر این برای پرهیز از گناه و لغزش نباید با کسانی که گناه می‌پراکنند، معاشرت نمود بنا به گفته امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) «طبع آدمی خوبی‌ها و بدی‌ها اخلاقی و رفتاری دیگران را از آن خود می‌کند. پس با خوبان معاشرت کنید تا از خوبان و پاکان به شمار آیید.»

3- بیکاری مساویست با بیماری و هم نشینی با شیطان. لذا هرگز بیکار نباشید. 24 ساعت شبانه روز را به 3 قسمت مساوی تقسیم کنید. 8 ساعت خواب، 8ساعت کار، 8ساعت بی کار این 8ساعت بیکاری را با برنامه ریزی مطلوب و مشروع پُر کنید. به طور مثال 5/1ساعت مطالعه کتاب‌های اخلاقی، دینی، عرفانی و تربیتی، 1ساعت عبادت، نیم ساعت ورزش، 1ساعت با همسر بودن، 1ساعت با فرزند یا فرزندان گذراندن، 1ساعت ارتباط با خویشان و اطرافیان (تلفنی – حضوری)، 5/1ساعت استفاده مطلوب از برنامه‌های صدا و سیما و ....

4- برای دوری از بدی‌ها و پلیدی‌ها و گناهان همین بس که از آنچه در دیگران می‌بینیم و نمی‌پسندیم. دوری کنیم. این سفارش علی (علیه السلام) است که فرمودند: برای تربیت خود همین بس که از آنچه در دیگران می‌بینی و نمی‌پسندی دوری کن. ( غرر – ح 3241)
(لقمان را گفتند ادب از که آموختی؟ گفت: از بی ادبان)

5-مطالعه سر گذشت انسان‌های بزرگ اسلامی، ایرانی و جهانی، تأثیر فوق العاده ای در رویکرد و عملکرد هر انسان بی غرضی خواهد داشت. این مهم را در فرآیند مبارزه و مقابله با گناه فراموش نکنید.

خداوند از رگ گردن به ما نزدیک‌تر از خود ما به ما مهربان‌تر است. پس چگونه و چرا باید ما را در رنج و عذاب گرفتار کند؟ دین اتوبان زندگی می‌سازد که هر کسی بخواهد می‌تواند در آن به طی طریق بپردازد. راه‌های پر سنگلاخ و پر پیچ و خم، از آن دور شدگان از دین است

6- عوامل و عناصر تحریک کننده غرایز و شهوات همچون – فیلم‌ها، عکس‌ها، و کتاب‌های مبتذل بنزینی بر روی آتش نفس امّاره خواهد بود. بنزین را از آتش دور کنید.

7- شیرینی و حلاوت، دوری از گناه را همواره در ذهن و زندگی تداعی و تکرار و تلخی و نتیجه ملال آور گناه را نیز یادآوری کنیم. از آینده به امروز نگاه کنیم. سریال زندگی خود را بنویسیم و فرآیند و پایان سریال را با خوبی‌ها و زیبایی‌های اخلاقی طراحی کنیم تا هر بیننده و خواننده سناریوی سریال زندگی ما، با دیده تحقیر آمیز به ما ننگرد.

8- خود را به دو بال پرواز پر فراز آسیب‌ها و آفت‌ها مجهز کنیم. دو بال پرواز دین است و دانش، بدون دانش ، دین پوسته‌ای بی مغز و بدون دین، دانش چراغی در دست دزد خواهد بود. (که گزیده‌تر برد کالا) – منظور از دین اکتفا به چند رکعت نماز و سالی یک ماه روزه و مرتب به زیارت رفتن و بر سجاده نشستن و ذکر زبانی اکتفا کردن نیست.

منظور دینداری علاوه بر این‌ها خدمت بی توقع به مردم، پر کردن اوقات زندگی با خوبی‌ها، ادب در برابر عالمان و عارفان و والدین و معلمان. مهار خشم و غیبت و حسادت و نیک همسرداری کردن و تلاش در جهت تربیت دینی فرزندان، مشارکت در سرنوشت جامعه، این‌ها موانع عمده‌ی آلوده شدن به بیهودگی و گناه و بطالت است.

9- پرمودا باترا روانشناس هندی می‌گوید بزرگ‌ترین آتش‌های جهان را با یک فنجان آب می‌توان خاموش کرد. کافیست زمان را در یابید. یعنی به موقع اینکار انجام گیرد. زمانی که جرقه‌ای زده شد و آتش به تازگی در حال خود نمایی است همان موقع با یک فنجان آب آتش خاموش می‌شود. آسیب‌ها و گناهان را نیز در همان آغاز باید مهار کرد. بی مبالاتی و اهمال دامنه آنرا به سراسر زندگی گسترش داده و خاموش کردن آن کار بسیار دشوار و گاهی ناممکن خواهد بود. اگر چه گناه نکردن آسان‌تر از توبه کردن است، اما بلافاصله توبه کردن و خاموش کردن جرقه‌های گناه، اقدامی است که در فرآیند پرهیز از گناه و پاک شدن و پاک ماندن ضروریست.
منبع:tebyan,net و سایت بیتوته


عوامل گناه چیست؟ چگونه گناه نکنیم
الف)عدم ایمان یا ضعف آن به مبدا و معاد و تبعات اعمال

ب)غفلت

ج)ضعف اراده در مقابل کوران غرایز و شهوات 
________________________________________
توضیح این که:
گروهی از افراد، از آن رو که اساسا انسان‏های بی‏ایمانی‏هستند و یا اگر اعتقادی دارند از قوت لازم برخوردار نیست، تن به گناه می‏دهند.
این گونه افراد علی رغم این که به زبان می‏گویند:خدایی هست و از پس امروزفردایی، در مقابل هر عمل خیر پاداشی و در مقابل هر عمل شر عقوبتی است، ولی وقتی که به قلب آنها مراجعه کنی، خواهی دید که از ایمان خبری نیست و یااگر اعتقادی باشد بسیار ضعیف و کم سوست و آن هم آلوده به بسیاری از اوهام وخیالات و خرافات..
بدیهی است که چنین افرادی هنگامی که لذت‏ها و خوشی‏های زندگی دنیا رابا دستورهای دینی در تعارض ببینند، نمی‏توانند اوامر و نواهی اولیای دین رابر خواسته‏های خود، مقدم بدارند و از لذایذ نفسانی و حیوانی خویش چشم‏بپوشند، بلکه با گفتن جملاتی مانند:
«سیلی نقد به از حلوای نسیه است‏»!
«چه‏کسی رفته و از آن دنیا خبر آورده که این حرف‏ها راست است‏»!
و از این قبیل‏سخنان، بر خر مراد خویش سوار می‏شوند و از ارتکاب هیچ معصیتی فرو گذاری‏نمی‏کنند! 
________________________________________
گروه دیگر از افراد آن گونه نیستند که مانند گروه مذکور از نظر اعتقادی‏مشکلی داشته باشند، بلکه بر عکس، انسان‏های معتقد و پای بندی هستند، ولی‏مشکل آنها غفلت از معتقدات است!
بدین معنا که امور ظاهری و اشتغالات‏معمولی و روز مره زندگی دنیا، آنها را طوری از یاد خداوند و معاد و عقوبت‏های‏اعمال زشت و ناپسند خود غافل نموده که به چیزی جز خواسته‏های آنی و امورمربوط به زندگی دنیا فکر نمی‏کنند.پیداست که چنین کسانی عملا با دسته اول-که به بی‏اعتقادی یا ضعف ایمان‏مبتلا هستند-هیچ فرقی ندارند و همان گونه که آنان به آسانی مرتکب معصیت‏می‏شوند، اینان نیز به سهولت‏به دام گناه گرفتار می‏آیند. 
________________________________________
گروه سوم کسانی هستند که نه مثل دسته اول مشکل عقیدتی دارند که‏بی‏اعتقادی یا ضعف اعتقاد، آنها را به عصیان بکشاند و نه مثل دسته دوم مبتلای به‏غفلت هستند که به سبب آن به دام گناه بیفتند، بلکه هم معتقدند و هم متوجه، ولی‏با این همه از آن رو که انسان‏های سست عنصر و بی‏اراده‏ای هستند، در صحنه‏تعارض دین و هوای نفس نمی‏توانند بر خواسته‏های نفسانی خویش غالب آیند وخود را کنترل کرده و از معصیت‏بپرهیزند. 
________________________________________
چگونگی مقابله با عوامل گناه 

اگر شخص گنه‏کار از گروه اول باشد(از نظر اعتقادی‏وضع مطلوبی نداشته باشد)لازم است قبل از هر چیز، خود را به اعتقادات‏صحیح و متقنی که بر دلایل برهانی و محکم استوار باشند، مجهز کند;
بدین معنا که باید با تفکر و تامل در دقایق و ظرایف هستی و مطالعه و تحقیق دردفاتر و کتاب‏هایی که متفکران و اندیشمندان الهی، در اعتقادات و مسائل‏عقیدتی نگاشته‏اند به مرحله‏ای دست‏یابد که خدای تبارک و تعالی را بدون‏هیچ شک و شبهه‏ای باور کند و به راستی به روز رستاخیز معتقد شود و باورداشته باشد که: 
فمن یعمل مثقال ذرة خیرا یره و من یعمل مثقال ذرة شرا یره 
تا بتواند مواظب خود باشد و از کارهای ناشایست اجتناب کند.در غیر این‏صورت با ایمان تقلیدی و عقیده ناپایدار و خلاصه با تزلزل و تذبذب نمی‏توان‏متقی بود. 

به همین جهت، خدای تبارک و تعالی در اول سوره بقره وقتی که اوصاف‏متقین را ذکر می‏کند، نخستین صفتی را که مورد اشاره قرار می‏دهد«ایمان به‏غیب‏»است: 
ذلک الکتاب لاریب فیه هدی للمتقین الذین یؤمنون بالغیب و...
این‏کتاب که در آن هیچ تردیدی نیست مایه هدایت تقوا پیشگان است.آنان که به غیب‏ایمان دارند و...

بنابر این، جهت ایجاد تقوا و پرهیزکاری، ابتدا باید ایمان به غیب را که شامل‏ایمان به مبدا و معاد و ایمان به تبعات اعمال است تقویت کرد و گرنه کسی که‏عقیده ندارد و یا از عقیده متزلزل و ناپایداری برخوردار است، نمی‏تواند آن طورکه باید، تقوا را مراعات نماید، لذا خداوند تبارک و تعالی آن جا که خطاب به آنان‏که ظاهرا به اسلام گرویده‏اند می‏فرماید:
یا ایها الذین آمنوا هل ادلکم علی تجارة‏تنجیکم من عذاب الیم‏» نخستین چیزی که مورد تاکید قرار می‏دهد، ایمان جدی و واقعی به خدا و رسول گرامی اوست، زیرا در ادامه می‏فرماید: تؤمنون بالله‏و رسوله...» 
________________________________________
مراقبه، عامل غفلت زدایی 

اما اگر شخص معصیت کار از گروه دوم و جزء کسانی باشد که غفلت ازمعتقدات، آنها را به گناه و عصیان می‏کشاند، لازم است از دستوری که اهل‏سلوک، مراقبه‏اش می‏نامند و آن را مایه سعادت و رکن عمده سیر و سلوک‏می‏دانند، کمک بگیرد، یعنی شخص یاد شده باید هر روز از آن لحظه‏ای که بیدارمی‏شود تا وقتی که می‏خواهد بخوابد، در هر جایی و حالی که هست، همواره‏تمام اعتقادات و باورهایی که بدان‏ها پای بند است پیش خود مجسم کند و تا جایی‏که ممکن است فکر و ذکر و دل خود را به آنها متوجه سازد و بدین ترتیب، ریشه غفلت را-که زمینه ساز گناهان و تخلفات است-در وجود خویش بخشکاند تا برترک گناه و دوری از معصیت توفیق یابد. 
________________________________________
حسین بن علی علیهما السلام و مرد گنه‏کار

مرحوم علامه مجلسی-رضوان الله تعالی علیه-در کتاب ارزشمند بحار الانوارروایتی از کتاب جامع الاخبار نقل کرده که با موضوع بحث ما نیز بسیار مناسب‏است;لذا در این جا به ذکر آن تبرک جسته و سپس به توضیح آن می‏پردازیم: 

روایت‏شده است که مردی نزد حسین بن علی علیهما السلام آمد و گفت:
من مردی‏گنه کارم و نمی‏توانم گناه نکنم، مرا نصیحتی کن.آن جناب در جواب اوفرمود:
پنج کار به جای آور و سپس هر گناهی که خواستی بکن! 
________________________________________
اول:
رزق و روزی خدا را مخور و سپس هر گناهی را که خواستی بکن!

دوم:
از تحت ولایت‏خداوند خارج شو و آن گاه هر گناهی را که خواستی بکن!

سوم:
برای انجام گناه جایی برو، که خداوند تو را نبیند و بعد از آن هر گناهی که‏خواهی بکن!

چهارم:
هر گاه ملک الموت آمد که جانت را بگیرد، او را از خود دور گردان و هرگناهی که خواستی انجام بده!

پنجم:
چون فرشته موکل بر دوزخ، خواست تو را در آتش افکند، از آن امتناع کن‏و داخل مشو، آنگاه هر گناهی را که خواستی بکن! 
________________________________________
سید الشهداء علیه السلام در روایت مزبور، مرد گنه کار را به اموری‏تنبه داده است که اگر او در حین ارتکاب گناه، بدان‏ها توجه داشته باشد، قطعا ازگناه دست‏شسته و از انجام دادن آن سرباز می‏زند، و به عبارت دیگر حسین بن‏علی علیهما السلام برای آن که مرد عاصی را از شر گناهان برهاند، او را به عقاید و ندای‏فطرتش-که از آنها غفلت کرده و در نتیجه، به دام معصیت گرفتار آمده-متوجه‏ساخته، و بدو فهمانده است که ریشه گناهانی که از او سر می‏زند غفلت ازمعتقدات است، و با توجه به آنها است که می‏تواند از دام معاصی برهد. 
كارهاى زشت و نا پسند كه از يك شيعه انتظارش نيست مثل زنا كردن همجنس و حرام خوارى وغيره كه يكى از نشانه هاى ظهورآقا امام زمان ميباشد كه الان همچين چيزى دراين زمانه به شدت افزايش يافته يا كارها كه پيامبران در احكام الهى از آنها نهى كرده است كه ما آنها را امرى از منكر بدانيم گناه است .با نفس اماره بايد جنگيد هميشه بر خلاف ميل او بايد كار انجام داد مثلا اگر يك مهمانى رفتيد از هر ميوه
اى يك نوع گذاشتن جلوى شما هنگامى كه نفس اماره شما شما رو وسوسه ميكنه كه اون موزو روبردا شما يك ميوه ديگه اى رو برداريد:اين يعنى مبارزه و يك نبرد عالى اگر در طول زندگى اين گونه باشى هميشه پيروز ميدانى اين يعنى گناه نكردن 


براستی عامل اصلی گناهان ما چیست ؟ 

در پاسخ به این سوال؛
گناهان کبیره ذیل، که منبع آن تحریر الوسیله حضرت امام (ره) می باشد، بیان می شود. با دقت توجه کنیم و بخوانیم:
________________________________________
1مایوس شدن از رحمت خدا( به طور واضح یعنی بگوییم دیگر خدا ما را نمی بخشد

2ایمن شدن از مکر خدا(عکس جمله بالا! یعنی بگوییم حتما خدا ما را می بخشد

3دروغ بستن به خدا و رسول و اوصیای پیغمبر (علیهم السلام ) (یعنی نقل حدیثی دروغین

4کشتن نفسی که خدا آن را حرام کرده به جز آن که به حق باشد.

5عاق والدین

6خوردن مال یتیم

7نسبت ناروا به زن شوهردار دادن

8فرار از جنگ

9قطع رحم

10سِحر 
________________________________________
11 زنا

12لواط

13 دزدی

14 قسم دروغ

15کتمان شهادت

۱۶شهادت باطل

17شکستن عهد

18ناحقی در وصیت

19شرب خمر

20خوردن ربا 
________________________________________
21خوردن مال باطل

22قمار

23خوردن میته و خون و گوشت خوک و گوشت هر چیزی که برای غیر خدا کشته شده است بدون آن که ضرورتی باشد.

24کم فروشی ( کم فروشی یعنی کوتاهی کردن در انجام امور(شامل تمام امور) کار را به نحو احسن انجام ندادن، که لازمه دوری جستن از آن داشتن وجدان کاری می باشد. 

25)تعرب (به جاهلیت برگشتن

26کمک به ظالم و تمایل به آنها

27حبس نمودن حقوق بدون عذر

28دروغ

29تکبر

30)اسراف و تبذیر (تبذیر یعنی هدر دادن مال چه مال شخصی و چه اموال عمومی که هر دو مذموم است با این تفاوت که اموال عمومی دولتی مظلمه و پاسخگویی دارد و تبعات آن سنگین تر از هدر دادن مال شخص است 
________________________________________
31خیانت

32غیبت

33سخن چینی

34اشتغال بالملاهی( یعنی اشتغال با آلات لهو که متاستفانه رایج است

35سبک شمردن حج

36ترک نماز

37جلوگیری از زکات

38اصرار بر انجام گناهان صغیره

39برای خدا شریک قرار دادن

40 انکار نمودن آنچه که خدا فرموده

41جنگ با اولیا خدا 
________________________________________
همان گونه که مشاهده کردید،در بین این گناهان تعداد قابل توجهی با زبان انجام می شود یا زبان به طور غیر مستقیم در انجام آن ها دست دارد.
پس بیاییم زبانمان را کنترل کنیم و هر سخن بیهوده ای را از آن جاری نسازیم . 
________________________________________
حسن ختام کار را با حدیثی از امام جعفر صادق علیه السلام به اتمام می رسانیم:
حضرت امام صادق(علیه السلام) فرمودند:
«من عرف الله و عظمه منع فاه من الکلام و بطنه من الطعام و عنا نفسه بالصیام والقیام »
آن کس که خدا را شناخت و او را باعظمت یاد کرد باید مواظب دهان خود باشد و هر حرفی را نزند شکم را با هر غذایی پر نکند و کنار هر سفره ای ننشیند، عنان نفس را با گرفتن روزه و خواندن نماز در دست گیرد.
(اربعین شیخ بهایی، ص ۷۶، ح ۲ 
منبع : http://forum.bidari-andishe.ir/thread-2427.html
توضیح این که:
گروهی از افراد، از آن رو که اساسا انسان‏های بی‏ایمانی‏هستند و یا اگر اعتقادی دارند از قوت لازم برخوردار نیست، تن به گناه می‏دهند.
این گونه افراد علی رغم این که به زبان می‏گویند:خدایی هست و از پس امروزفردایی، در مقابل هر عمل خیر پاداشی و در مقابل هر عمل شر عقوبتی است، ولی وقتی که به قلب آنها مراجعه کنی، خواهی دید که از ایمان خبری نیست و یااگر اعتقادی باشد بسیار ضعیف و کم سوست و آن هم آلوده به بسیاری از اوهام وخیالات و خرافات..
بدیهی است که چنین افرادی هنگامی که لذت‏ها و خوشی‏های زندگی دنیا رابا دستورهای دینی در تعارض ببینند، نمی‏توانند اوامر و نواهی اولیای دین رابر خواسته‏های خود، مقدم بدارند و از لذایذ نفسانی و حیوانی خویش چشم‏بپوشند، بلکه با گفتن جملاتی مانند:
«سیلی نقد به از حلوای نسیه است‏»!
«چه‏کسی رفته و از آن دنیا خبر آورده که این حرف‏ها راست است‏»!
و از این قبیل‏سخنان، بر خر مراد خویش سوار می‏شوند و از ارتکاب هیچ معصیتی فرو گذاری‏نمی‏کنند!
________________________________________
گروه دیگر از افراد آن گونه نیستند که مانند گروه مذکور از نظر اعتقادی‏مشکلی داشته باشند، بلکه بر عکس، انسان‏های معتقد و پای بندی هستند، ولی‏مشکل آنها غفلت از معتقدات است!
بدین معنا که امور ظاهری و اشتغالات‏معمولی و روز مره زندگی دنیا، آنها را طوری از یاد خداوند و معاد و عقوبت‏های‏اعمال زشت و ناپسند خود غافل نموده که به چیزی جز خواسته‏های آنی و امورمربوط به زندگی دنیا فکر نمی‏کنند.پیداست که چنین کسانی عملا با دسته اول-که به بی‏اعتقادی یا ضعف ایمان‏مبتلا هستند-هیچ فرقی ندارند و همان گونه که آنان به آسانی مرتکب معصیت‏می‏شوند، اینان نیز به سهولت‏به دام گناه گرفتار می‏آیند. 
________________________________________
گروه سوم کسانی هستند که نه مثل دسته اول مشکل عقیدتی دارند که‏بی‏اعتقادی یا ضعف اعتقاد، آنها را به عصیان بکشاند و نه مثل دسته دوم مبتلای به‏غفلت هستند که به سبب آن به دام گناه بیفتند، بلکه هم معتقدند و هم متوجه، ولی‏با این همه از آن رو که انسان‏های سست عنصر و بی‏اراده‏ای هستند، در صحنه‏تعارض دین و هوای نفس نمی‏توانند بر خواسته‏های نفسانی خویش غالب آیند وخود را کنترل کرده و از معصیت‏بپرهیزند. 
________________________________________
چگونگی مقابله با عوامل گناه 

اگر شخص گنه‏کار از گروه اول باشد(از نظر اعتقادی‏وضع مطلوبی نداشته باشد)لازم است قبل از هر چیز، خود را به اعتقادات‏صحیح و متقنی که بر دلایل برهانی و محکم استوار باشند، مجهز کند;
بدین معنا که باید با تفکر و تامل در دقایق و ظرایف هستی و مطالعه و تحقیق دردفاتر و کتاب‏هایی که متفکران و اندیشمندان الهی، در اعتقادات و مسائل‏عقیدتی نگاشته‏اند به مرحله‏ای دست‏یابد که خدای تبارک و تعالی را بدون‏هیچ شک و شبهه‏ای باور کند و به راستی به روز رستاخیز معتقد شود و باورداشته باشد که: 
فمن یعمل مثقال ذرة خیرا یره و من یعمل مثقال ذرة شرا یره 
تا بتواند مواظب خود باشد و از کارهای ناشایست اجتناب کند.در غیر این‏صورت با ایمان تقلیدی و عقیده ناپایدار و خلاصه با تزلزل و تذبذب نمی‏توان‏متقی بود. 

به همین جهت، خدای تبارک و تعالی در اول سوره بقره وقتی که اوصاف‏متقین را ذکر می‏کند، نخستین صفتی را که مورد اشاره قرار می‏دهد«ایمان به‏غیب‏»است: 
ذلک الکتاب لاریب فیه هدی للمتقین الذین یؤمنون بالغیب و...
این‏کتاب که در آن هیچ تردیدی نیست مایه هدایت تقوا پیشگان است.آنان که به غیب‏ایمان دارند و...

بنابر این، جهت ایجاد تقوا و پرهیزکاری، ابتدا باید ایمان به غیب را که شامل‏ایمان به مبدا و معاد و ایمان به تبعات اعمال است تقویت کرد و گرنه کسی که‏عقیده ندارد و یا از عقیده متزلزل و ناپایداری برخوردار است، نمی‏تواند آن طورکه باید، تقوا را مراعات نماید، لذا خداوند تبارک و تعالی آن جا که خطاب به آنان‏که ظاهرا به اسلام گرویده‏اند می‏فرماید:
یا ایها الذین آمنوا هل ادلکم علی تجارة‏تنجیکم من عذاب الیم‏» نخستین چیزی که مورد تاکید قرار می‏دهد، ایمان جدی و واقعی به خدا و رسول گرامی اوست، زیرا در ادامه می‏فرماید: تؤمنون بالله‏و رسوله...» 
________________________________________
مراقبه، عامل غفلت زدایی 

اما اگر شخص معصیت کار از گروه دوم و جزء کسانی باشد که غفلت ازمعتقدات، آنها را به گناه و عصیان می‏کشاند، لازم است از دستوری که اهل‏سلوک، مراقبه‏اش می‏نامند و آن را مایه سعادت و رکن عمده سیر و سلوک‏می‏دانند، کمک بگیرد، یعنی شخص یاد شده باید هر روز از آن لحظه‏ای که بیدارمی‏شود تا وقتی که می‏خواهد بخوابد، در هر جایی و حالی که هست، همواره‏تمام اعتقادات و باورهایی که بدان‏ها پای بند است پیش خود مجسم کند و تا جایی‏که ممکن است فکر و ذکر و دل خود را به آنها متوجه سازد و بدین ترتیب، ریشه غفلت را-که زمینه ساز گناهان و تخلفات است-در وجود خویش بخشکاند تا برترک گناه و دوری از معصیت توفیق یابد. 
________________________________________
حسین بن علی علیهما السلام و مرد گنه‏کار

مرحوم علامه مجلسی-رضوان الله تعالی علیه-در کتاب ارزشمند بحار الانوارروایتی از کتاب جامع الاخبار نقل کرده که با موضوع بحث ما نیز بسیار مناسب‏است;لذا در این جا به ذکر آن تبرک جسته و سپس به توضیح آن می‏پردازیم: 

روایت‏شده است که مردی نزد حسین بن علی علیهما السلام آمد و گفت:
من مردی‏گنه کارم و نمی‏توانم گناه نکنم، مرا نصیحتی کن.آن جناب در جواب اوفرمود:
پنج کار به جای آور و سپس هر گناهی که خواستی بکن!
________________________________________
اول:
رزق و روزی خدا را مخور و سپس هر گناهی را که خواستی بکن!

دوم:
از تحت ولایت‏خداوند خارج شو و آن گاه هر گناهی را که خواستی بکن!

سوم:
برای انجام گناه جایی برو، که خداوند تو را نبیند و بعد از آن هر گناهی که‏خواهی بکن!

چهارم:
هر گاه ملک الموت آمد که جانت را بگیرد، او را از خود دور گردان و هرگناهی که خواستی انجام بده!

پنجم:
چون فرشته موکل بر دوزخ، خواست تو را در آتش افکند، از آن امتناع کن‏و داخل مشو، آنگاه هر گناهی را که خواستی بکن!
________________________________________
سید الشهداء علیه السلام در روایت مزبور، مرد گنه کار را به اموری‏تنبه داده است که اگر او در حین ارتکاب گناه، بدان‏ها توجه داشته باشد، قطعا ازگناه دست‏شسته و از انجام دادن آن سرباز می‏زند، و به عبارت دیگر حسین بن‏علی علیهما السلام برای آن که مرد عاصی را از شر گناهان برهاند، او را به عقاید و ندای‏فطرتش-که از آنها غفلت کرده و در نتیجه، به دام معصیت گرفتار آمده-متوجه‏ساخته، و بدو فهمانده است که ریشه گناهانی که از او سر می‏زند غفلت ازمعتقدات است، و با توجه به آنها است که می‏تواند از دام معاصی برهد. 
منبع : http://www.netiran.net/mohammadtahgi/blog/31659/